Sistem organa za disanje

Disajni sistem je skup organa koji imaju zajedničku funkciju, a to je izmjena plinova u organizmu. Na ovaj način u organizam se unosi kiseonik neophodan za život i rad svih organa i tkiva i da se iz organizma izbace produkti razmjene gasova. Tačnije rečeno, samom disanju tj. razmjeni gasova najviše služe pluća dok ostali organi manje više služe za odvod i dovod vazduha. U vazdušne puteve spadaju nos, sinusi, ždrijelo, grkljan i dušnik.

NOS

Dijeli se na vanjski i unutarnji. Vanjski nos je prekriven kožom koja direktno prelazi u kožu lica i sadrži žlijezde znojnice i lojnice. Ima oblik šuplje piramide. Na njemu se razlikuju nosni korijen koji sačinjavaju dvije nosne kosti, koje kao da izranjaju sa donje strane čela, a nastavljaju se u nosni hrbat. Od ovog dijela na desno i lijevo se spuštaju nosnice koje služe za dovod i odvod vazduha. Iznad nosa se u čeonoj kosti otvaraju čeone koštane šupljine (sinusi).

Unutarnji dio nosa je, ustvari, nosna duplja prekrivena sluzokožom. Kroz ove otvore struji vazduh koji preko zadnjih nivora nosne šupljine i ide direktno u grkljan. U najgornjem djelu nosne duplje nalaze se posebna vlakna za osjet mirisa.

Takozvani donji disajni put sastavljen je od grkljana i dušika koji se razgranavaju u mrežu bronhija i pluća. Grkljan i pluća povezuje dušnik.

Grkljan je izgrađen od parnih i neparnih hrskavica koje su međusobno povezane i imaju vlastite mišiće.

Dušnik je cjevasta tvorevina koja vodi vazduh iz grkljana u pluća, a završava se sa dva glavna bronhusa koji se granaju u sve tanje grane i grančice i na kraju se otvaraju u plućne mje­huriće.

PLUĆA

Ona su glavni organ sistema za disanje. Razlikujemo desno i lijevo plućno krilo. Svako plućno krilo ima oblik presječene kupe. Kod odraslih osoba pluća su teška oko 600 gr. i sivo ružičaste su boje. Desno plućno krilo veće je od li­jevog i ima tri režnja, dok lijevo ima dva. Krvotok kroz pluća veoma je aktivan. Osim disajne funkcije pluća imaju i odbrambenu funkciju. Svako plućno krilo prekriveno je tankom i glat­kom opnom koju nazivamo plućnom maramicom. Nosioci disajne funkcije su plućni mjehurići. Mehanizam disanja je usko povezan sa procesom širenja i skupljanja grudnog koša. Važnu ulogu u ovome igra i prečaga (dijafragma) koja je pljosnati mišić postavljen između grudne i trbušne šupljine.